NATO æfir stjórn á hættutímum með þátttöku allra aðildarríkja auk Svía og Finna

NATO efnir árlega til æfingar sem miðar að því að þjálfa og sanhæfa viðbrögð starfsmanna ráðuneyta og allra annarra borgaralegra starfsmanna og hermanna sem sinna öryggismálum og stjórn á hættutímum við yfirvofandi hættum, þar á meðal blendingsaðgerðum þar sem beitt öðru valdi en hervaldi til að ná fram markmiðum sínum í stjórnmálum og hermálum.

Svíar og Finnar taka þátt í æfingunni sem hófst 9. mars og stendur til 16. mars.

Í tilefni af æfingunni sagði Peter Christensen, utanríkisráðherra Dana:

„Þegar staðan í öryggismálum er jafn lifandi og flókin og um þessar mundir skiptir höfuðmáli að NATO sé til taks komi til hættuástands. Þetta á viðá öllum stigum. Næstu daga látum við reyna á ákvarðanaferla okkar og boðleiðir innan hersins – í Danmörku og innan alls bandalagsins. NATO er hornsteinn danskrar öryggis- og varnarstefnu – og það er mikilvægt að við treystum árvekni okkar bæði stjórnmálalega og hernaðarlega. Árleg æfing NATO í stjórn á hættutímum veitir okkur tækifæri til að láta á það reyna.“

Á ensku heitir æfingin Crisis Management Exercise (CMX), Hún nær til allra aðildarríkjanna auk Svíþjóðar og Finnlands og höfuðstöðva NATO í Brussel. Fastanefnd Íslands í höfuðstöðvunum tekur þátt í æfingunni fyrir Íslands hönd. Engum herafla verður beitt í æfingunni eða vegna hennar.

Sett verður á svið atburðarás þar sem reynir á 4. og 5. gr. NATO sáttmálans.

Í 4. gr. sáttmálans segir:

„Aðilar munu hafa samráð sín á milli, hvenær sem einhver þeirra telur friðhelgi landssvæðis einhvers aðila, pólitísku sjálfstæði eða öryggi ógnað.“

Í 5. gr. segir:

„Aðilar eru sammála um, að vopnuð árás á einn þeirra eða fleiri í Evrópu eða Norður-Ameríku skuli talin árás á þá alla; fyrir því eru þeir sammála um, ef slík vopnuð árás verður gerð, að þá muni hver þeirra í samræmi við rétt þann til eigin varnar og sameiginlegrar, sem viðurkenndur er í 51. grein sáttmála Sameinuðu bjóðanna, aðstoða aðila þann eða þá, sem á er ráðizt, með því að gera þegar í stað hver um sig og ásamt hinum aðilunum þær ráðstafanir, sem hann telur nauðsynlegar, og er þar með talin beiting vopnavalds, til þess að koma aftur á og varðveita öryggi Norður- Atlantshafssvæðisins. Tilkynna skal Öryggisráðinu tafarlaust allar þvílíkar vopnaðar árásir og allar ráðstafanir, sem gerðar eru vegna þeirra. Hætta skal slíkum ráðstöf-unum, þegar Öryggisráðið hefur gert þær ráðstafanir, sem nauðsynlegar eru til þess að koma á aftur og varðveita alþjóðafrið og öryggi.“

Finnar hafa tekið þátt í þessum æfingum síðan 1998 þegar þeir urðu formlegir samstarfsaðilar NATO. Þetta er 20. æfing NATO af þessu tagi síðan 1992.