Varðberg, samtök um vestræna samvinnu og alþjóðamál Varðberg, samtök um vestræna samvinnu og alþjóðamál
Kristján Már Unnarsson fréttamaður lýsir á vefsíðunni visir.is 21. mars 2020 umsvifum hervéla í nágrenni Íslands undanfarnar vikur. Kristján Már segir:
Rússneska varnarmálaráðuneytið hefur birt myndband frá langflugi tveggja TU-160 sprengjuflugvéla, ásamt fylgivélum, framhjá Íslandi, Noregi og Bretlandi í síðustu viku. Norskar F-16 orustuþotur flugu til móts við þær frá Noregi og breskar Eurofighter Typhoon orustuþotur frá Bretlandi.
TU-160, eða hvíti svanurinn, eins og Rússar nefna þær, eru öflugustu kjarnorkuárásarþotur rússneska flughersins. Þær eru jafnframt hraðfleygustu sprengjuþotur heims, og þær stærstu sem ná hljóðhraða. Þær geta flogið á tvöföldum hljóðhraða, eða 2.200 kílómetra hraða á klukkustund, og borið allt að 40 tonna sprengjufarm, þar á meðal stýriflugar búnar kjarnaoddum.
Flugsveit NATO-herja í oddaflugi yfir Íslandi í byrjun vikunnar. Bandarísk B-2 sprengjuþota fremst en norskar F-35 og bandarískar F-15 orustuþotur fylgja. Mynd/US Air Force.
Fjórir dagar liðu frá þessari ögrun Rússa þar til NATO og Bandaríkjaher birtust með sínar skæðustu sprengjuþotur, B-2, yfir Íslandi. Tvær slíkar flugu í oddaflugi í fylgd hersingar norskra og bandarískra orustuþotna með þeim skilaboðum bandaríska hershöfðingjans Jeff Harrigian „..til allra andstæðinga okkar, að hver sem áskorunin er, þá erum við tilbúin“.
Flug TU-160 sprengjuþotnanna varði í alls fimmtán klukkustundir og fengu þær eldsneytisáfyllingu á leiðinni út af ströndum Norður-Noregs frá Ilyushin Il-78-eldsneytisvél, að því er fram kemur í frétt rússnesku TASS-fréttastofunnar. Þær lögðu upp frá sunnanverðu Rússlandi, flugu síðan norður yfir Kólaskaga, yfir Barentshaf, síðan suður yfir Noregshaf, í gegnum GIUK-hliðið milli Íslands og Bretlands, suður fyrir Írland og alla leið inn á Biskajaflóa áður en þær sneru aftur heim á leið.
Flugleið rússnesku TU-160 sprengjuþotnanna í síðustu viku, eins og hún er sýnd á rússneskri vefsíðu.
„Samkvæmt varnarmálaráðuneytinu sinna rússneskar langdrægar flugvélar reglulega flugi yfir hlutlausu hafsvæði norðurslóða, Norður-Atlantshafinu, Svartahafi og Eystrasaltshafi og Kyrrahafinu. Allt flug er í ströngu samræmi við alþjóðlegar reglur, án þess að brotið sé gegn lofthelgi annarra ríkja,“ segir í frétt TASS-fréttastofunnar.
Þetta var í fimmta sinn á skömmum tíma sem orustuþotur NATO flugu til móts við rússneskar hervélar. Það gerðist einnig 7. mars og 11. mars, og tvívegis í lok febrúar, en þá voru gamlir góðkunningjar kalda stríðsins á ferðinni, rússnesku birnirnir TU-142, endurbætt útgáfa TU-95. Ein þeirra fór einnig alla leið suður á Biskajaflóa þar sem franski flugherinn mætti henni.
Bresk Typhoon-orustuþota við hlið rússneskrar TU-142 hervélar undan ströndum Bretlands fyrr í mánuðinum. Mynd/Royal Air Force.
Yfirmaður breska flughersins, flugmarskálkurinn Mike Wigston, hefur aðra sýn á þetta flug en Rússarnir. Í yfirlýsingu segir hann að rússnesku vélarnar fylgi ekki alþjóðlegum flugumferðarreglum, þær skapi hættu fyrir farþegaflug „og þær eru ekki velkomnar í okkar loftrými“.
Vefsíðan Barents Observer rekur þetta aukna flug Rússa undanfarnar vikur meðal annars til æfingar tveggja bandarískra kjarnorkukafbáta undir ísnum á Norðurheimskautinu. Bandaríski herinn setti samtímis upp bráðabirgðaherbúðir á ísnum, auk þess sem kafbátarnir hafa æft sig í að brjóta sér leið upp í gegnum ísinn. Flug Rússanna megi einnig tengja NATO-æfingu sem áformuð var í Norður-Noregi, en blásin af í síðustu viku vegna kórónu-veirunnar.
Rússnesk TU-160 sprengjuþota að tengjast eldsneytisáfyllingarvél. Mynd/Varnarmálaráðuneyti Rússlands
Þá hafi það gerst í október í haust að átta rússneskir kjarnorkukafbátar sigldu skyndilega frá bækistöðvum sínum á Kólaskaga. Nokkrir þeirra hafi farið í gegnum GIUK-hliðið, milli Grænlands, Íslands og Bretlands, og haldið sig í Norður-Atlantshafinu vikum saman áður en þeir sigldu aftur heim fyrir jól.
